Page 23 - EMCAPP-Journal No. 12

religious identity was conducted, among others, posiadaniem sensu w życiu, lepszymi relacjami
(by Fowler, Erikson, Walesa). It is definitely less rodzinnymi, poczuciem dobrostanu, niższym
focused on the aspects of content identity. poziomem uzależnień od alkoholu, narkoty-
The research confirms that a higher level of reli- ków i promiskuityzmu, a także pozytywnymi
gious confidence is associated with a better sta- sposobami religijnego radzenia sobie, takimi
te of mental health, higher level of self-esteem, jak duchowe wsparcie, interpretacja życiowych
meaning of life, better family relationships, a kryzysów oraz różne formy modlitwy. W tym
sense of well-being, lower levels of addiction to kontekście ufność religijna stanowi istotny ele-
alcohol, drugs and promiscuity, as well as posi- ment rozwoju, dobrostanu, zdrowia i zbawie-
tive ways of dealing with religious matters such nia. Jest zatem istotnym elementem tożsamości
as spiritual support, interpretation of life crises religijnej (Jaworski 1989.).
and various forms of prayer. In this context, re- Osoby, które na etapie adolescencji nie
ligious confidence is an important element of ukształtują w sobie stabilnej tożsamości, także
development, well-being, health and salvation. religijnej, charakteryzują się tzw. niepewnością
It is therefore an important element of religious ról - mają niestabilne pojęcie siebie oscylujące
identity (Jaworski 1989). między pozytywnym a negatywnym obra-
People, who at the adolescent stage of life do not zem siebie. Stawiają sobie krótkotrwałe cele,
form a stable identity, including religious iden- ale mają trudności z układaniem planów
tity, are characterised by a so-called uncertain- dalekosiężnych. Przejawiają trudności w po-
ty of roles and consequently have an unstable dejmowaniu decyzji, obawiają się, że popełnią
concept of themselves, oscillating between a błąd (Jaworski, 2001). Przyczyną zaburzenia
positive and negative self-image. They set short- poczucia tożsamości religijnej może być także
term goals, but they have difficulties with set- lansowany we współczesnej kulturze model
ting long-term plans. They show difficulties in człowieka sukcesu, który powinien odpowiadać
making decisions, they are afraid that they will określonym wzorom (młody, piękny i bogaty).
make a mistake (Jaworski, 2001). The reason for W badaniach zwracano uwagę na zróżnicowanie
a disruption in the sense of religious identity tożsamości ontycznej związanej z pytaniem:
can also be promoted in contemporary culture ”kim jestem?” i tożsamości psychologiczno-aks-
as a model of success, which should correspond jologicznej związanej z pytaniem: „jaki jestem?”
to specific patterns (young, beautiful and rich). W obu tych kwestiach możemy obserwować
The research drew attention to the diversity of zróżnicowany poziom dojrzałości. U wielu lud-
the ontological identity related to the question zi tożsamość pozostaje nieodkryta. Osoby te
of: „Who am I?“, and psychological-axiological nie zmierzyły się jeszcze z trudami życia i nie
identity connected with the question of: „What były zmuszone do samookreślenia. Nie wiedzą
am I like?“ In both of these issues, we can obser- kim są, na co ich stać, gdzie są granice ich kom-
ve a diverse level of maturity. For many people, petencji czy wytrzymałości. Sytuacja ta dotyczy
identity remains undiscovered. These people najczęściej braku właściwego przeżycia okresu
have not yet faced the hardships of life and have adolescencji, w którym zdaniem E. H. Erikso-
not been forced to self-determine themselves. na kształtuje się tożsamość młodego człowieka.
They do not know who they are, what they can Niejednokrotnie mamy do czynienia z tzw.
do, where their limits of competence or endu- tożsamością splątaną, uwikłaną, która wyraża
rance are. This situation most often concerns się w chaotycznym poszukiwaniu istotnych ry-
the lack of proper experience during the peri- sów charakteryzujących siebie z równoczesnym
od of adolescence, during which, according to poczuciem zagubienia i nieumiejętnością hier-
E.H. Erikson, the identity of a young person is archizacji swoich celów życiowych. Dotyczy to
shaped. Often we deal with the so-called tangled przede wszystkim tożsamości religijnej.
and entangled identity which is expressed in a Odpowiedzi na pytanie o religijną tożsamość
chaotic search for essential features characteri- człowieka należy szukać w Piśmie świętym
sing oneself with a simultaneous sense of being i w refleksji teologicznej dotyczącej natu-
lost and an inability to prioritise one‘s life goals. ry człowieka i jego relacji do Boga. Badanie

22