Page 52 - EMCAPP-Journal No. 1

Christian Psychology

(but still statistically significant) differences were obser- by z religijnością personalną uzyskały średni wynik we
ved for the connection between one’s moral life and re- wszystkich pięciu wymiarach powyżej środka skali.
ligion. Najwyższy wynik uzyskały w ocenie związku emocjona-
lnego z religią i nieco niższy, lecz także wysoki w ocenie
5. Personality of people representing different types of re- osobistego związku z Kościołem. Najniższy średni wy-
ligiousness nik w grupie z religijnością personalną wiąże się z oceną
własnej znajomości prawd religijnych. Osoby w tej grupie
In order to arrive at a better psychological description określają swoją znajomość prawd religijnych jako nieco
of people with personal and impersonal religiousness, wyższą od średniej.
further research focused on tests examining selected as-
pects of personality: the Adjective Check List (ACL) and Osoby o religijności apersonalnej określiły poziom
the IPAT Anxiety Scale Questionnaire (ASQ, also known związku ich życia moralnego z religią jako średni. W
as Cattell’s Self-Analysis Form). pozostałych wymiarach wynik dla całej grupy jest niższy
od średniego wyniku (z możliwych na skali). Najniższe
The test results for over 300 adults show that the studied wyniki uzyskały osoby z tej grupy w ocenie poziomu
groups have highly differentiated personality profiles. własnych praktyk religijnych i znajomości prawd religij-
Thus, in this context one can distinguish two different nych. Największe różnice między grupami z religijnością
types (structures) of personality. Also the IPAT Anxiety personalną i apersonalną dotyczą samooceny związku
Scale results confirm this proposition, as the test revealed emocjonalnego z religią i z Kościołem. Natomiast
substantial differences in global anxiety and even greater najmniejsza różnica (chociaż także istotna statystycz-
differences in latent anxiety. nie) między średnimi w obu grupach dotyczy związku
własnego życia moralnego z religią.
Psychological analysis of the above personality factors
and dimensions shows that these differences are profound 5. Osobowość ludzi o różnym typie religijności
and concern not only some secondary characteristics of
personality, but its very structure. These differences in- W celu pełniejszej psychologicznej charakterystyki osób
clude such fundamental aspects as the level of personality z religijnością personalną i apersonalną zastosowano
integration, the degree of adjustment, and one’s attitude w dalszych badaniach testy badające wybrane aspekty
to oneself and other people. osobowości: Test Przymiotnikowy (ACL) i Arkusz Samo-
poznania Cattella.
The levels of personality integration in the studied groups
were determined on the basis of both ACL and ASQ re- Wyniki uzyskane w badaniach ponad 300 osób
sults. Respondents with personal religiousness are cha- dorosłych wskazują wysoki stopień zróżnicowania pro-
racterized by a higher level of personality integration fili osobowości badanych grup. Stanowi to podstawę do
than respondents in the other group. They reveal high mówienia tu o dwóch odrębnych typach (strukturach)
levels of selfacceptance and are consistent in following osobowości. Także wyniki uzyskane w Arkuszu Samo-
a path of selfimprovement. They value internal harm- poznania potwierdzają ten pogląd. W teście tym bowiem
ony and strive to develop in this direction. Selfcontrol, wystąpiły różnice w zakresie niepokoju ogólnego, a sz-
perseverance, and order are the most desirable perso- czególnie niepokoju ukrytego.
nality traits in the personal religiousness group. These
traits lead to a general tendency to achieve higher levels Analiza psychologiczna wymienionych czynników i
of personality integration. Personality integration is also wymiarów osobowości prowadzi do stwierdzenia, że
confirmed by the absence of symptoms of manifest or la- różnice te są bardzo głębokie i dotyczą nie tylko cech
tent anxiety, which is undoubtedly related to the fact that drugorzędnych, lecz sięgają samej struktury osobowości.
these persons have a strong ego. The dynamism of their Różnice te dotyczą tak ważnych aspektów jak: poziom
lives is conscious and organized; they are strongwilled, integracji osobowości, poziom przystosowania, stosunek
balanced, and persistent. do samego siebie i do innych ludzi.

Respondents with impersonal religiousness reveal signi- Poziom integracji osobowości w badanych grupach od-
ficantly higher levels of latent anxiety. They have a weak czytujemy zarówno w oparciu o wyniki badań Testem
ego (a weak will, poor selfcontrol, excitability, impati- Przymiotnikowym, jak i Arkuszem Samopoznania. Oso-
ence). Also their low levels of selfacceptance show a low by z religijnością personalną charakteryzują się wyższym
degree of personality integration. poziomem integracji osobowości niż osoby z grupy prze-
ciwnej. Posiadają one wysoki poziom akceptacji siebie.
Są to osoby zorientowane na wytrwałą pracę nad sobą.
Furthermore, personality integration is also associated Cenią porządek wewnętrzny i dążą do osiągania co-
with the level of personality adjustment. The low level of raz wyższego poziomu w tym zakresie. Kontrola siebie,
personality adjustment of respondents in the impersonal wytrwałość i porządek - to najbardziej pożądane ce-
religiousness group is indicated by a high degree of latent chy osobowości w grupie z religijnością personalną. To
anxiety as well as by relatively little trust in oneself and właśnie te cechy decydują o ustawicznej tendencji wzros-

52