Page 35 - EMCAPP-Journal No. 1

Christian Psychology

personal struggle can lead to religious conflicts between małżonkami, członkami rodziny, członkami grup
husband and wife, family members, or members of so- społecznych czy religijnych. Walka może także toczyć
cial and religious groups. A struggle can also take place się wewnątrz jednostki, np. konflikty między dążeniem
within individuals, e.g. in the form of conflicts between do cnoty a aktualnym zachowaniem. Jednostka może
their striving for virtue and the actual behavior. An in- także walczyć z Bogiem, kwestionując Jego obecność,
dividual may also defy god, questioning His presence, wyrozumiałość, władzę i znaczenie dla osobistego życia.
forgiveness, power, and significance in one’s personal life. Ta religijna i duchowa walka może mieć ważne impli-
This religious and spiritual struggle may have important kacje dla zdrowia i dobrostanu, ponieważ przywołuje od-
implications for one’s health and wellbeing as it evokes wieczne pytania i wątpliwości.
eternal questions and doubts.
Psychologiczna operacjonalizacja harmonii i konfliktów
Psychological operationalization of harmony and conflicts występujących w życiu człowieka
occurring in human life Po teoretycznych rozważaniach nad harmonią i konflik-
Following theoretical consideration of harmony and con- tami przyszedł czas weryfikacji empirycznej tej teorii.
flicts, this theory was put to empirical test. Harmony and Chodziło przy tym o operacjonalizację psychologiczną
conflicts were psychologically operationalized in a way harmonii i konfliktów, która zgodnie z kanonami
that, in accordance with the canons of modern psycholo- współczesnej psychologii pozwoliłaby na drodze badań
gy and through empirical research, would make it possi- empirycznych nie tylko opisać ich strukturę, ale także
ble not only to describe their structure, but also arrive wydobyć osobowościowe korelaty oraz zobaczyć relację
at their personality correlates and identify their relation- do życia religijnego. Hipotezy badawcze dotyczyły za-
ship with one’s religious life. Thus, the research hypothe- tem związku wymiaru „harmonijności-konfliktowości”
ses concerned the relationship between the “harmony- bądź to z rozmaitymi wymiarami osobowości, bądź z
conflict” dimension either with various dimensions of religijnością. Skonstruowana w celu określenia poziomu
personality or with religiousness. The Conflict-Harmony realizacji harmonii (a zarazem nasilenia konfliktowości)
Scale, which was constructed in order to determine the Skala Konfliktu-Harmonii (SKH) została psychometry-
level of harmony achieved (and, at the same time, the de- cznie sprawdzona pod względem trafności i rzetelności.
gree of conflict), was psychometrically checked in terms Z kolei zmienne zależne (osobowość i religijność) były
of adequacy and reliability. badane klasycznymi metodami: osobowość przy pomocy
In turn, the dependent variables (personality and reli- 1) Testu Przymiotników (ACL) H.G. Gougha i A.B. Heil-
giousness) were examined with the standard methods: bruna, i Inwentarza Osobowości (NEO PI-R) P.T. Costy i
personality by means of the Adjective Check List (ACL) R.R. McCrae’a (tzw. wielka piątka); zaś religijność badano
by H. G. Gough and A. B. Heilbrun and the Revised NEO przy pomocy poprawionej wersji Skali Religijności Per-
Personality Inventory (NEO PI-R) by P. T. Costa and R. sonalnej (SPR), która zawiera 4 podskale: wiara religijna,
R. McCrae (the socalled Big Five); and religiousness by moralność, praktyki religijne i self religijny.
means of a revised version of the Scale of Personal Re- Na podstawie bardzo bogatego materiału empiryczne-
ligiousness (SPR), which consists of 4 subscales, that is, go, zebranego od 342 respondentów udało się dokonać
religious faith, morality, religious practices, and religious weryfikacji postawionych hipotez. Wyniki uzyskane
self. w badaniach wpisują się dobrze w bogatą literaturę
The hypotheses were verified on the basis of very rich dotyczącą różnego rodzaju konfliktów wewnętrznych i
empirical material collected from 342 respondents. The zewnętrznych. Analiza czynnikowa pozwoliła wydobyć
obtained results remain in line with the extensive litera- cztery rodzaje konfliktów i opisać charakterystyczne
ture on the various internal and external conflicts. Fac- sylwetki osób, u których te konflikty dominują. Są to:
tor analysis has led to the identification of four kinds of „fataliści” – którzy z powodu zranień lub wyuczonej
conflicts and the definition of the characteristic profiles bezradności nie podejmują wysiłku zmian, „kłotliwi” –
of persons fraught with those conflicts. These are “fata- nastawieni konfrontacyjnie i rywalizacyjnie do otoczenia
lists” who have given up striving for change due to their społecznego, „obarczeni wyrzutami sumienia” – któr-
psychological scars or learned helplessness; “the quarrel- zy głęboko przeżywają konflikty natury moralnej, oraz
some” who exhibit a confrontational or competitive at- „słabe charaktery” – nie potrafiące pokierować sobą z
titude; “people with qualms” who are deeply affected by powodu niedyspozycji woli. Każdy z opisanych typów
conflicts of moral nature, and “weak characters” who are charakteryzuje się nie tylko zróżnicowaną, specyficzną
unable to direct themselves due to a deficient will. Each dla siebie, genezą przeżywanych konfliktów, ale wyzwala
of these profiles is characterized by specific sources of the też określoną konfigurację cech osobowości. To właśnie
experienced conflicts and also implies a certain configu- charakterystyczne rysy osobowości skorelowane z tymi
ration of personality traits. Indeed, it is the characteristic typami konfliktu ukazują odrębną drogę indywidualnego
personality traits correlated with these types of conflicts rozwoju oraz określają specyficzne trudności występujące
that reveal the different paths of individual development u tych osób w dążeniu do harmonii.
and determine specific difficulties these people face in Opisywane tu konflikty można analizować w różnych
their striving for harmony. kontekstach. Fatalizm najlepiej interpretować w
The conflicts described herein can be analyzed in diffe- kontekście psychologii klinicznej (depresyjności,
rent contexts. Fatalism can be best interpreted in the con- bierności, apatii) lub psychopatologii społecznej (wyuc-

35